กรอบการสร้างหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า
การสร้างหลักประกันสุขภาพเป็นการให้สิทธิ์ในการใช้บริการสุขภาพแก่ประชาชน
โดยแหล่งเงินส่วนใหญ่มาจากภาครัฐ ซึ่งการขยายขอบเขตของหลักประกันสุขภาพมี 3 มิติ ดังนี้
1. การขยายายหลักประกันสุขภาพให้ครอบคลุมประชาชน
2. การขยายายหลักประกันสุขภาพให้ครอบคลุมบริการสุขภาพ
3. การขยายหลักประกันสุขภาพให้ครอบคลุมใช้จ่าย
ในการสร้างหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าต้องคำนึงสิทธิประโยชน์ที่ครอบคลุมและความคลุมด้านค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้น
ภาพของระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าที่พึงประสงค์ ควรมีความครอบคลุมประชาชนทุกกลุ่ม ด้านบริการสุขภาพ
มีการกำหนดชุดสิทธิประโยชน์ด้านบริการ โดยเน้นที่บริการที่จำเป็นและค่าใช้จ่ายสูง และบริการสุขภาพต้องครอบคลุมตั้งแต่ บริการสร้างเสริมสุขภาพ ป้องกันโรค
รักษาพยาบาล และฟื้นฟู
ปัญหาที่จะตามมาจากการที่ผู้รับบริการเพิ่มมากขึ้น
คือ ปัญหาการรอคอยการรับบริการ หลายประเทศใช้กลไกการร่วมจ่าย ดังนั้น
เป้าหมายของการขยายความครอบคลุมด้านค่าใช้จ่าย
จะเป็นการลดภาระค่าใช้จ่ายของประชาชน
ในส่วนที่มีความจำเป็นและค่าใช้จ่ายสูง
ปัจจัยที่สำคัญในการขยายายความครอบคลุมหลักประกันสุขภาพคือ
การเพิ่มเงิน ซึ่งการจัดบริการสุขภาพที่มีประสิทธิ์ภาพ
จะมีส่วนช่วยในการขยายความครอบคลุมดังกล่าว ไม่นำไปสู่ค่าใช้จ่ายสุขภาพที่สูงจนเกินไป
การขยายการเข้าถึงบริการสุขภาพ
จะทำให้ปริมาณบริการมากขึ้นและค่าใช้จ่ายสูง
ซึ่งอาจส่งผลให้
คุณภาพบริการลดลง ดังนั้นต้องแก้ไขโดยการรักษาสมดุลระหว่าง 4 มิติ ของสมรรถนะระบบบริการสุขภาพ
ระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า
ตั้งต้นจากการสร้างระบบการเงินการคลังเพื่อบริการสุขภาพ ในการจัดบริการสุขภาพสำหรับประชาชน ภายใต้สิทธิ์ประโยชน์และเงื่อนไขการจ่ายเงิน
โดยมีกลไกคุ้มครองสิทธิ ชดเชยเยียวยา
และการสร้างความมีส่วนร่วม เป็นกลไกสนับสนุน
ดังนั้นในการกำกับติดตามผลการดำเนินงานสร้างหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า
ควรตามประเด็นทั้ง 5 ประเด็น ดังนี้
1 การคลังสุขภาพ และงบประมาณของหลักประกันสุขภาพ
2 การมีสิทธิ
การใช้สิทธิ
และภาระรายจ่ายสุขภาพของประชาชน
3 หน่วยบริการสุขภาพ และคุณภาพของผู้ให้บริการสุขภาพ
4 การเข้าถึงบริการ ประสิทธิภาพ
คุณภาพ
และประสิทธิผลของบริการสุขภาพ
5 การคุ้มครองสิทธิ การตอบสนองต่อความต้องการ การชดเชยเยียวยา และการมีส่วนร่วม พอเขียนถึงตรงนี้ ผมหวนคิดถึงสมัยที่ผมเป็นเด็กละอ่อนน้อย พ่อพาอาไปหาหมอที่โรงพยาบาล ได้รับยาพาราแก้ไข้ บรรเทาปวด เสียค่าใช้จ่าย 120 บาท ผมคิดในใจเลยว่าผมต้องเก็บเงินส่วนค่ารักษาพยาบาลไว้เผื่อเจ็บป่วย (เล็กๆน้อยๆ)
