ทบทวนโรคไข้เลือดออก

   - ไข้เลือดออกระบาดปลายฝนต้นหนาว  ระบาดปีเว้นสองปี

   - ยุงลายเป็นพาหนะนำโรคไข้เลือดออก  โรคชินคุนกุนย่า  และโรคไข้ติดเชื้อไวรัสซิก้า

    - สิ่งที่ควรทราบเกี่ยวกับยึงลายคือ วงจรชีวิต  แหล่งวางไข่  อาหาร และสิ่งที่ยุงลายกลัว
         วงจรชีวิตยุงลาย 

                      - ไข่ยุงลายมีอายุอยู่ได้ 8 เดือน ถึง 1 ปี  หากเจอน้ำ(ฝน) ก็สามาถฟักเป็นลูกน้ำได้
                      -  จากลูกน้ำกลายเป็นตัวโม่ง ใช้เวลา 7 วัน
                      - ยุงลายตัวผู้มีอายุ 7 วัน ยุงลายตัวเมียมีอายุ 45 วัน
                      - ยุงลายตัวเมียออกไข่ครั้งละ 100 ฟอง ทุก 3 วัน
   
          แหล่งวางไข่ 
                     
                       - ยุงลายวางไข่ภาชนะที่มีขอบ มีผนัง น้ำไม่ลึก น้ำนิ่ง 
              
          แหล่งอาหาร 

                       - ชอบอาศัยในบ้าน ดูดเลือดคนมากกว่าสัตว์ และชอบที่อับชื่น 

        สิ่งที่ยุงลายกลัว 

                        - แหล่งน้ำที่ไม่นิ่ง มีน้ำหยดติ่งๆ 
                        - สถานที่โล่งแจ้ง ลมพัดผ่าน  แสงแดดส่องถึง 
    

           จากข้อมูลเบื้องต้น เราจึงควรที่จะกำจัดลูกน้ำยุงลาย  อย่าปล่อยให้มีน้ำขังนิ่ง และจัดบ้านให้โล่ง แดดส่องถึง 

                     
                    

จัดการอารมณ์ของนักวิชาการสาธารณสุข

วุฒิภาวะทางอารมณ์เป็นคุณสมบัติสำคัญของชีวิต ซึ่งจะทำให้เราได้อยู่ในสังคมอย่างเป็นปกติสุข

และยังเป็นปัจจัยสำคัญในการทำงานเป็นทีมซึ่งนำไปสู่ความสำเร็จของชีวิต

ความสมารถในการควบคุมอารมณ์ นอกจากจะเป็นปัจจัยที่ทำให้เราประสบความสำเร็จในชีวิตแล้ว

ความสามารถนี้ ยังช่วยให้เราไม่เป็นโรคซึมเศร้า หรือจมอยู่กับความวิตกกังวลอยู่นาน

คนที่ควบคุมอารมณ์ได้ดี ก็มักจะยิ้ม หัวเราะ  และชอบช่วยเหลือคนอื่น

คนที่ควบคุมอารมณ์ไม่ได้ ก็จะเครียด หงุดหงิด ขี้โมโห

การเป็นนักวิชาการสาธารณสุขที่ประสบความสำเร็จ จึงต้องฝึกควบคุมอารมณ์

การฝึกควบคุมหรือจัดการอารมณ์สามารถทำดังนี้ครับ

1.ฝึกคิดทบทวน

·         นึกคิดทบทวนเหตุการณ์ที่ผ่านมาทั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน

·         หายใจเข้าลึกๆ ผ่อนลมหายใจออก แล้วยิ้มให้กับตัวเอง

2.ฝึกคิดอย่างมีสติ

·       ฝึกคิดว่าขณะนี้อารมณ์อะไร คิดอะไรอยู่

·       สิ่งที่คิดแล้วกำลังจะทำ จะพูด ดีต่อตนเองหรือไม่ ทำให้ตัวเรามีความสุขหรือไม่

การฝึกก็คล้ายๆกับการฝึกทำสมาธิหรือฝึกสติ ตามแบบพุทธศาสนา ดูเหมือนง่ายแต่ทำยาก

และถึงแม้จะทำได้ยาก ก็ไม่ใช่จะทำไม่ได้

ขอเพียงฝึกบ่อยๆ ขยันก็ฝึก ขี้เกียจก็ฝึก

หากเราสามารถฝึกให้ตนเองจัดการอารมณ์ได้ดีแล้ว นอกจากจะเป็นการส่งเสริมให้เป็นคนที่ประสบความสำเร็จในชีวิต ทั้งเรื่องงานและเรื่องความสัมพันธ์แล้ว ยังเป็นการช่วยชาติลดความรุนแรงและลดจำนวนผู้ป่วยโรคซึมเศร้าด้วยครับ

สร้างสุขแบบนักวิชาการสาธารณสุข

ช่วงหลังๆ(อายุมากขึ้น) ผมมีคำถามที่จะถามตัวเองเสมอๆแต่ไม่ได้ทุกวันว่า ผมจะมีความสุขได้อย่างไร?

ผมจึงเริ่มค้นหานิยามคำว่า "ความสุข" ทางอินเตอร์เน็ต ซึ่งพอจะสรุปข้อมูลได้ดังนี้ครับ

ความสุข หรือ สุข พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 นิยามว่า "น. ความสบายกายสบายใจ.คือความรู้สึกหรืออารมณ์ประเภทหนึ่ง มีหลายระดับตั้งแต่ความสบายใจเล็กน้อยหรือความพอใจจนถึงความเพลิดเพลินหรือเต็มไปด้วยความสนุก มีการใช้แนวความคิดทางปรัชญา ศาสนา จิตวิทยา ชีววิทยาอธิบายความหมายของความสุข รวมถึงสิ่งที่ทำให้เกิดความสุข

ผมสรุปว่า ความสุข คือ ความพึงพอใจ ความสบายใจ สบายกาย 

สุขเพราะ...ความพึงพอใจในชีวิต...ช่วยเหลือสังคม

สุขเพราะ...ความสบายใจ...เข้าใจตัวเอง...รู้จักผ่อนคลาย....เจอปัญหาไม่กลัวเกรง

สุขเพราะ...สบายกาย...ไม่เจ็บ..ไม่ปวด..เดินเหินคล่องแคล่ว

แล้วจะสร้างสุขอย่างไร?

สุขจากความพึงพอใจ...ทำทาน....ใส่บาตร....บริจาคเงิน

สุขเพราะสบายใจ...สวดมนต์...เล่นดนตรี...นั่งสมาธิ

สุขเพราะสบายกาย...ออกกำลังกาย...ยืดเหยียดกล้ามเนื้อ...ไม่ทำงานหนัก(เกินไป)

สุขในแต่ละอย่างเราสามารถสร้างเองได้ทุกวัน ง้าย ง่าย

แล้วถ้าถามผมว่าอาชีพไหนที่ทำแล้วมีความสุขที่สุด คงหนีไม่พ้น นักวิชาการสาธารณสุข

ความทรงจำเกี่ยวกับพิษสุนัขบ้า

            ช่วงนี้ได้ข่าวว่าโรคพิษสุนัขบ้ากำลังระบาด กระทรวงสาธารณสุขได้ประกาศพื้นที่สีแดงหลายจังหวัด และ หนึ่งในนั้นคือจังหวัดสมุทรปราการ  

            หลายคนพอได้ยินว่าโรคพิษสุนัขบ้า คงนึกถึงภาพสุนัขหางตก น้ำลายไหลและวิ่งไล่กัดคนไปทั่ว 

มันกัดแบบไร้เหตุไร้ผล ดังนั้น เราต้องอยู่ห่างๆสุนัขที่น้ำลายไหลและหางตก เพราะกลัวโดนกัด

            อันที่จริงโรคพิษสุนัขบ้า อันตรายมากกว่าการเจ็บปวดจากแผลที่โดนกัด เพราะมันสามารถติดต่อจากสุนัขไปสู่คนได้  และที่สำคัญคือใครเป็นโรคนี้แล้วแสดงอาการจะตายแน่นอน ไม่มีทางรักษา (ภายใน 48 ชั่วโมงหลังจากมีอาการ...ถ้าจำไม่ผิด)

            อีกชื่อหนึ่งของโรคพิษสุนัขบ้า คือ โรคกลัวน้ำ สาเหตุที่เรียกว่าโรคกลัวน้ำเพราะ ผู้ป่วยจะมีอาการปวดเกร็งดื่มน้ำไม่ได้

            โรคพิษสุนัขบ้า หรือ โรคกลัวน้ำ มีวิธีการป้องกัน คือ การนำสุนัขไปฉีดวัคซีน(ถึงแม้ว่าเราจะเลี้ยงในพื้นที่ปิด)

            สำหรับคนที่โดนสัตว์ที่เป็นโรคนี้กัดหรือข่วน(สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทุกชนิด) ต้องรีบล้างแผลและไปโรงพยาบาลเพื่อรับวัคซีนป้องกันก่อนที่จะมีการติดเชื้อ (ภายใน 24 ชั่วโมง คล้ายกินยาคุมฉุกเฉินเลยนะ)

            การรับวัคซีนจะรับทั้งหมด 5 ครั้ง คือ วันที่ 0 3 7 14 และ 30 ฉีดที่กล้ามเนื้อหัวไหล่ ฉีดแล้วห้ามคลึง และมันจะเป็นกระเปาะ ไม่ต้องตกใจ มันเป็นเรื่องปกติ

            ว่ากันว่าสมัยก่อนการฉีดวัคซีนป้องกันสุนัขบ้า ต้องฉีดรอบสะดือ 12 เข็ม ซึ่งฟังดูน่ากลัวมากๆๆ

            สำหรับการป้องกันการระบาด คือ ผู้ที่เลี้ยงหมา แมว ต้องรับผิดชอบพาสัตว์ไปฉีดวัคซีน และต้องใส่ใจมากๆ เพราะถ้าสัตว์เลี้ยงท่านเป็นโรคนี้แล้ว ผู้ที่เคยสัมผัสหรือใกล้ชิด ต้องมาฉีดยา เพื่อป้องกันโรคทุกคน

ปล.ไม่สามารถใช้อ้างอิงใดๆได้ เป็นเพียงการฝึกเขียนบทความ

ยาคุมกำเนิด กินเป็นชีวิตเปลี่ยน

ยาคุมกำเนิด

ผมรู้จักผู้หญิงคนหนึ่ง  เธอเป็นหญิงที่น่าสงสาร
เธอเล่าให้ผมฟังว่า ในคืนที่เธอปาร์ตี้กับเพื่อนๆในงานฉลองการจบการศึกษา

เธอสนุกสุดเหวี่ยง และเมาเครื่องดื่ม
และเธอได้ร่วมหลับนอนกับผู้ชายคนหนึ่ง

 เป็นชายคนที่เธอไม่คิดจะใช้ชีวิตร่วมด้วยเลย

 และสิ่งที่ไม่อยากให้เกิดก็เกิดขึ้น
เมื่อพบว่าเธอกำลังตั้งครรภ์
นับตั้งแต่นั้นมาชีวิตเธอก็เปลี่ยนแปลงอย่างสิ้นเชิง

 ความฝันที่จะใช้ชีวิตกับชายผู้เป็นที่รักก็จบลง 

เธอคิดว่าเธอทำให้พ่อแม่ เสียใจ เสียชื่อเสียง และเธอคิดว่าเธอสูญสิ้นความดีที่ทำมาปัจจุบันเธอไม่ได้เรียนต่อ ต้องทำงานหาเช้ากินค่ำ เพื่อเลี้ยงลูกสาวที่เกิดจากความผิดพลาด 

ผมคิดว่าชีวิตเธอคงไม่เป็นแบบนี้หากเธอได้กินยาคุมกำเนิดชนิดฉุกเฉิน

ดังนั้น ผมขอนำเสนอการกินยาคุมกำเนิดทั้งชนิด 28 เม็ด 21เม็ด และยาคุมแบบฉุกเฉิน ดังนี้ครับ

วิธีการกินยาคุมชนิด 21 และ 28 เม็ด
            สิ่งสำคัญที่ต้องจำให้ได้ คือ กรณีที่กินยาคุมเป็นแผงแรก จะไม่สามารถคุมกำเนิดได้ทันที
ต้องรอ 15 วัน หากจำเป็นต้องมีอะไรกับผู้ชาย ต้องใช้ถุงยางอนามัย

การเริ่มกินยาคุกำเนิดทั้งชนิด 28 เม็ด และ 21 เม็ด กินเหมือนกัน
คือ เม็ดที่ 1 กินวันแรกของการมีประจำเดือน( ไม่เกิน 5 วัน)
และกินติดต่อกันจนหมดแผง

หากเป็นชนิด 28 เม็ด กินจนหมดแผงแล้วเริ่มแผงใหม่ต่อทันที
หากเป็นชนิด 21 เม็ด กินจนหมดแผง แล้วรออีก 7 วัน ค่อยเริ่มแผงใหม่

วิธีกินยาคุมกรณีลืมกิน
กรณีลืม 1 เม็ด

รับประทานยาเม็ดนั้นทันทีที่นึกได้

หากนึกได้ในเวลาที่ต้องกินประจำให้รับประทาน 2 เม็ด

หากลืมเกิน 12 ชั่วโมง ให้ใช้ถุงยางอนามัย 7 วัน

กรณีลืมกิน 2 เม็ด

ให้กินวันละ 2 เม็ด 2 วัน และใช้ถุงยางร่วมด้วย 7 วัน

กรณีลืมมากกว่า 2 เม็ดติดต่อกัน

เลิกกินยาคุมแผงนั้น แล้วรอประจำเดือนมาเพื่อเริ่มแผงใหม่ (วันแรกของการมีประจำเดือน)

วิธีการกินยาคุมฉุกเฉิน

เป็นการใช้ยาคุมหลังการมีเพศสัมพันธ์ ควรใช้เมื่อจำเป็นจริงๆ

ยาคุมชนิดนี้มี  2 เม็ด
 เม็ดแรกต้องกินทันทีหรือไม่เกิน 72 ชั่วโมง หลังมีเพศสัมพันธ์
เม็ดที่ 2 กินห่างจากเม็ดแรก 12 ชั่วโมง

ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินอาจยังทำให้ตั้งครรภ์ได้ และควรใช้กรณีจำเป็นเท่านั้น 

จะให้ดีและปลอดภัยก่อนกินยาคุมกำเนิดควรปรึกษาเภสัชกรก่อน